Kook-films: films over culinaire zaken.
Eet-films: films waarin veel gegeten wordt en zo. En ook café-films en documentaires en zo.
Films: Eet-films
El Angel Exterminador
De engel des doods. Een film van Buñuel. Rond 1960, heel rijke familie, heel mooi huis, een tamme beer, en we zien eerst de voorbereidingen van een heel fraai heel groot diner (maar niet het koken zelf), onder andere door een kok die nog dikker is dan Demandt.
Het plot is dat niemand na het diner het huis nog uit kan komen, om mentale redenen.
Bienvenue chez les Ch'tis
Is dit een eetfilm? Nou nee, maar voor mij wel. Het draait namelijk feitelijk om het weegeven van hoe slecht het leven is in Noord-West Frankrijk, in vergelijking met dat in het Zuid-Oosten.
Met als saillant voorbeeld de heftig stinkende Maroilles.
Heerlijke kaas in een ovenschotel met aardappel en veel zoete ui. Marouflette, welk gerecht niet voor niets ook wel Ch'tiflette heet.
Le Bœuf Clandestin
Niet bedoeld als eetfilm, maar toch een prachtige film over eten.
Een zakenman wordt vegetariër omdat een heel belangrijke opdrachtgever dat ook is. In werkelijkheid wordt hij wat later betrapt op het stiekem eten van een côte à l'os, een runderkotelet. Zie de foto.
Die opdrachtgever is jood, keppeltje, restaurant, die zakenman bestelt een tournedos, komt op tafel, dan zegt die jood dat hij vegetariër is, en even later zitten twee van de straat geroepen gendarmes aan die tournedos. Zeer Frans allemaal.
Een schitterende film waarin alle vormen van eten aan de orde komen. Het kan allemaal niet nóg Franser.
La Colmena
Dit is geen eetfilm maar een café-film. Een druk beklant café La Colmena, de bijenkorf, omdat constant mensen er in en uit gaan. Een beroemd boek van Cela, die zelf ook een klein rolletje heeft. Een prachtig boek, een prachtige film (die erg veel prijzen heeft gewonnen). De film is te vinden op Youtube.
Na de burgeroorlog zijn de gevolgen ervan nog steeds goed zichtbaar, en ook onderwerp van de gesprekken van een groep wat oudere mannen en een jonge dichter.
De hoofdpersoon, de animator van de gesprekken, is de man met het petje op de foto. Ook de hoofdrolspeler in Los Santos Inocentes (zie Gelul » Films).
"Een jonge dichter móet roken."
Heel mooi: een kathedraalnicht is in het Spaans ook een kathedraalnicht! "Una marica como un catedral".
(Het kan trouwens ook precies tegenovergesteld zijn. "Niet te filmen" is in het Spaans "Echt iets voor een film". Of "Lange tanden hebben" is in het Frans honger hebben.)
Como Agua para Chocolate
De vertaling van de titel luidt "Als water voor chocolade". Dat vereist uitleg. "Chocolade" is in Mexico een erg dikke chocolade-drank, waarbij een glas water (met daarin opgelost een citroen-meringue) goed smaakt. Wat geen excuus is voor de lullige Nederlandse titel "Rode rozen en tortilla's".
Een erg mooi boek, met verschillende mooie recepten ook, onder andere Champandongo, een soort lasagne met tortilla's gemaakt. De film is pathetischer dan het boek. Mooie scène over het maken van donkere Mole, maar toch is het meer een eet-film dan een kookfilm, want het draait om het eten. Er wordt wel dikwijls gekookt, maar dat zijn dan steeds korte stukjes.
La Cuisine au Beurre
De Funès is Duits krijgsgevangene geweest maar is er gebleven en heeft zich daar een mooi leventje georganiseerd. Gaat op een gegeven moment toch terug naar Martigues bij Marseille, waar hij een restaurant had. Aldaar is hij officieel dood verklaard, en is zijn vrouw hertrouwd met een Normandische kok. De Funès verwacht zijn restaurant te zien als "In de echte bouillabaisse" en ziet "In de Normandische tong". Waar niet met olijfolie wordt gekookt maar met boter, de titel van de film.
Verwikkelingen et cetera. Het mooiste zijn de smoesjes van de Funès dat hij in Siberië gevangen zat.
Die Normandische kok, dat is Bourvil (fantastisch rolletje ook in The Longest day).
Een erg leuke film, en er komt ook -erg authentiek- stokvis voorbij. Dat eten ze in Zuid-Oost Frankrijk ook.
Druk
Druk is Deens voor dronken. Geen eetfilm maar een drinkfilm, alhoewel er aan het begin en aan het eide mooie maaltijden te zien zijn.
De (echt bestaande) Noorse filosoof en psychiater Finn Skårderud heeft een theorie die zegt dat je met 0,05% alcohol in je bloed geboren wordt, en dus darmee op latere leeftijd beter functioneert. Een leraar die slecht functioneert zet dat in de praktijk. En met zoveel succes dat zijn collega's ook hun alcohol-percentage op peil gaan houden.
Het wordt een serieuze academische studie, maar naast het succes komen er ook problemen.
Ettore Scola
Scola kennen we natuurlijk van Una Giornata Particolare.
Ik zag La Cena van hem, en vrij snel daarna Brutti, sporchi e cattivi. Ik wist niet dat die film ook van hem was maar ik had zoiets van Het zou me niet verbazen als dat zo was. En inderdaad.
Twee keer erg veel deel-verhalen die door elkaar lopen, maar op geen moment raak je de draad kwijt. Twee totaal verschillende milieu's, het kán niet verschillender, arm schorum en rijkelui, maar in beide films wordt zeer uitbundig gegeten.
Brutti, Sporchi e Cattivi
Lelijk, vies en slecht. En dat klopt. Een extended family in een groot krot waar alles door elkaar eet en slaapt. Prostitutie en diefstal, daar leven ze van. Wat er allemaal gebeurt dat is te gek om uit te kunnen leggen, maar de pater familias wordt vergiftigd om aan zijn geld te kunnen komen, overleeft, en steekt de tent in brand.
Die man komt met een vriendin (zie de foto) thuis en zegt tegen zijn vrouw in bed "Schuif eens wat op".
Er werd saus voor over penne gekookt met een pluck, een luchtpijp net daaraan de longen, het hart en de lever. Door een vrouw met enorm smerige handen en rouwnagels.
La Cena
Het avondmaal. Een Italiaans restaurant, loopt snel vol. Zeer verscheiden publiek maar wel kapitaalkrachtig. Van een tafel met adolescenten, via een tafel met een oude wetenschapper (dagelijkse gast), via een tafel met een Japans echtpaar met een kind (de man fotografeert alles, het jongetje wil ketchup), via een tafel met een professor met een geile studente (foto), via een tafel met een suflul met een strenge onderwijzeres, via een tafel met een wulpse moeder en haar kuise dochter die onder het eten vertelt dat ze in het klooster gaat (foto onder).
Ik kom op deze film later wat uitgebreider terug, onder Selectie culi-films.
Brutti is fantastisch, dit is nóg fantastischer.
The Founder
De Oprichter. Waarvan? Van McDonald's.
Ray Krock is in de vijftiger jaren handelsreiziger. Zijn milkshake-machines lopen niet best, tot er een bestelling van zes stuks binnenkomt. 1954. Die bestelling komt van de broers McDonald's in San Bernardino, Californië. Die hebbem drie fast food tentjes, waarvan er een gespecialiseerd is in het produceren van een hamburger met friet in 30 seconden. Krock zeer onder de indruk. Franchizen! Do it for America! Maar dat willen die broers niet, omdat ze bang zijn voor kwaliteitsverlies. In 1955 neemt Krock de boel over.
Weer een van die weinige mooie films die blijven boeien. Put your arms around the American dream! The sky is the limit!
Le Grand Restaurant
Een eetfilm, want er wordt veel gegeten, niet gekookt. De gerechten die voorbij komen zijn heel correct gemaakt, zoals een Poularde demi-deuil, een kip in halve rouw, met plakjes truffel tussen de huid en het vlees gestoken.
Voor een samenvatting van het verhaal verwijs ik naar Wiki. "Monsieur Septime is eigenaar van het beroemde sterrenrestaurant Septime in Parijs. Hij behandelt zijn klanten als koningen en blijft respectvol als deze uiterst lastig zijn. Dit in groot contrast met zijn personeel dat hij afblaft bij het minste foutje dat ze maken. Septime zijn leven verandert drastisch wanneer meneer Novalès, het staatshoofd van een Zuid-Amerikaans land, verdwijnt tijdens een diner in het restaurant. Septime wordt al snel hoofdverdachte in een ingewikkelde zaak."
Op een paar vreemde scènes na een erg aardige film.
Kings of Pastry
Een VPRO-coproductie, dus veel gehijg en geblaas, en niks diepgaands over de culinaire essentie.
Nauwelijks iets over smaak, zowat niks anders dan hoe het eruit moet zien. Dat is voorwaar de Nederlandse inbreng. En de Franse inbreng komt er op neer dat je je zeer terdege realiseert dat een patissier niet de kunstenaar moet gaan uithangen. "Wij moeten artistieke aanpassingen doen"; "Wij moeten schoonheden creëren". Het ene ding ziet er nóg belachelijker uit dan het andere.
En als maar weer over hoe moeilijk het is om de titel M.O.F. te krijgen, Meilleur Ouvrier de France, beste Franse ambachtsman, gevolgd door geklets zoals "Als je de titel krijgt als je er nog niet klaar voor bent, dan krijg je later problemen."
Schitterend! Meer dan een jaar voorbereiding, een heeft zelfs speciaal een huis laten bouwen met daarin een ruimte voor de fabrikage van dat wedstrijdstuk, dagen en dagen aan zo'n stuk werken, en het dan kapot laten flikkeren! En dat gebeurt niet één van de zes maar drie!
De klassieke Franse keuken is prachtig, maar dit is enorm opgefokte flauwekul. Een documentaire met ontzettende kutmuziek, met Sarkozy die de prijzen uitreikt, en gemaakt door domme schreeuwers die denken dat de titel M.O.F. met patisserie te maken heeft. Dat heeft te maken met ambachten, met handwerk. Koffiebranders, sommeliers, chocolatiers, charcutiers, barmen, ijsmakers, maître d'hôtels, koks niet te vergeten, kaasboeren... En dat is nog lang niet alles. Tuinarchitecten, diamantairs, lingerie-producenten, smeden, encadreurs, tapijtherstellers, kappers, zwembadbouwers, opticiens, gebittenmakers, kantklossers, tonneliers, schilders, lassers, borduurders, glasblazers en zo kan ik nog een uur doorgaan.
Kissed by the Grape
Een documentaire over ecologische landbouw. Over "Organic wine" uit Chili, maar je hoort ook Italiaans en Portugees spreken.
Veel gehijg en geblaas. Een chaotisch rommeltje. Sensatiebeluste flauwekul. Wedstrijden druiven persen met je voeten, flikker op. Muziek van Candy Dulfer, ook dat nog.
De enige man met redelijke praat, zeer redelijk ook nog, is Miguel E. Torres. Niet de eerste de beste dan ook.
Madame Bovary
Niet zozeer een eetfilm. maar het begint met de voorbereidingen van het diner op het huwlijksfeest en dan dat diner zelf. Daarna wordt er de hele film door veel getafeld, maar ja, Frankrijk...
Mooie scènes in winkels met fraaie etenswaren.
Wiki: Over de roman schreef Henry James "Madame Bovary heeft een perfectie waarmee het zich niet alleen onderscheidt, maar ervoor zorgt dat het bijna op eenzame hoogte staat". Vladimir Nabokov zei over Madame Bovary "stilistisch is het proza dat doet wat poëzie behoort te doen". En tot slot noemde Julian Barnes het simpelweg "de beste roman ooit geschreven".
Le Marginal
De eerste film die ik zag van Belmondo. Erg goed. Uitwisselbaar met Charles Bronson. Schitterende vecht- en achtervolgings-scènes.
Weer geen kook-film, maar weer een Franse film daarin -dus- erg veel getafeld wordt.
Ook mooi: een gevecht in een keuken van een cafetaria, welke keuken daarbij compleet in mekaar wordt geslagen.
El Pollo, el Pez y el Cangrejo Real
De kip, de Vis en de Koningskrab, een Spaans-talige documentaire over de Bocuse d'Or, de gouden Bocuse. Gevolgd wordt de Spaane kok Jesús Almagro, die in deze jaarlijkse competitie zijn land vertegenwoordigd. De winnaar krijgt een bronzen beeldje van de inmiddels overleden in pannen roerende druipkaars Bocuse.
Net zoals die Kings of Pastry enorme flauwekul allemaal. Gehijg, geblaas, saus, verf, toeters en bellen.
Goede koks ongetwijfeld (wel veel getrut en gekut), maar laten ze in Godsnaam hun mond houden en geen "grote wijsheden" gaan verkondigen.
De Smaak van de Ziel
Een documentaire van de NCRV, over Erik van Loo, chef-kok en eigenaar van restaurant Parkheuvel in Rotterdam, en over Paul van Craenenbroeck, een keurder van de Michelin-gids.
Weer van die koks die nul verstand van filosofie hebben, maar wel "grote woorden" moeten gaan spreken over de smaak. Laat ze Goddomme La Physiologie du Goût lezen, achter het fornuis gaan staan, en verder hun bek houden.
"Je handen laten doen wat je in je hoofd bedacht hebt" en daarbij kijken of je iets ontzettend diepzinnigs zegt. "Ik kan niet beter koken als [dan] ik het vandaag doe. Morgen misschien wel maar vandaag niet." Goh!
Vatel
Een historisch drama, een kostuum-drama. Vatel is de chef-kok van de Prins van Condé. die Lodewijk XIV ontvangt en een enorm maal laat opdienen, in de hoop dat Louis hem generaal zal maken.
Vatel pleegt uiteindelijk zelfmoord, en van de reden daarvan gaan allerlei versies rond. Hij zou niet kunnen trouwen met de maitresse van de prins wegens standverschil, er zou te weinig vlees aan het spit zijn, de vis zou te laat gekomen zijn...
Zoals Courtine en veel andere mensen met culinair verstand en met keuken-ervaring kunnen die twee laatste versies naar de prullenbak, en de eerste versie lijkt mij verzonnen voor de verfilming.
Als je tegen Depardieu kunt dan is het een erg aardige film.
(Google op charlie hebdo depardieu en ga naar Afbeeldingen!)
Der Zauberberg
Geen culifilm, maar een andere film waarin méér gegeten wordt ken ik niet. En dan heb ik het nog niet over de rijkelijk vloeiende drank. In een sanatorium.
Zazie dans le metro
Een boek van Queneau(!) verfilmd door Louis Malle(!).
Een doldwaas en naar surrealisme neigend verhaal van een meisje van 10 wat bij haar oom in Parijs komt logeren, om haar grootste droom te verwezenlijken: een rit in de Metro.
Doldwaze avonturen, maar geen rit in de Metro. Dan ontsnapt ze en gaat ze er maar zelf naar toe. Staking...
Om een lang verhaal kort te maken: als ze uiteindelijk door haar tante met de Metro naar het station wordt gebracht valt ze in de Metro in slaap.
Maar: een Franse film, dus er wordt continue gegeten. Een schitterend deel over mosselen eten.