Technieken: Cataplana

Een foto van de omschreven pan.

Onder technieken bespreek ik ook keukenspul. Vandaag een Portugese pan, de Cataplana, wel omschreven als een primitieve hogedruk-pan.

Ontstaan in de Algarve, om er schaal- en schelpdier-gerechten in te bereiden, verspreid over de Alenteijo (Zuid-Portugal ónder Lissabon, de naam betekent Over de Taag), waar er in het binnenland varkensvlees in wordt bereid. Aan de kust ook, maar dan gecombineerd met schelpdieren. Zie voor het beroemde Portugese gerecht Carne de porco com amêijoas, varkensvlees met venusschelpen, Recepten » Portugal.
Améijoa kan ook in meer algemene zin een tweekleppig schelpdier betekenen, dus ook kokkels (zie voor het verschil Technieken » Schelpdieren), maar culinair betekent het venusschelp.

De Cataplana is gemaakt van gehamerd koper, en is dus van binnen vertind.
Een scharnier en een handvat, zie respectievelijk rechts en links op de eerste foto, en dwars daarop twee klemmen, vooraan op de eerste foto. Ik kocht de mijne bij Wijnhandel Alvarez, die naast Spaanse producten ook Portugees spul verkoopt (de echte Piri-piri en mooie Portugese rauwe ham onder andere).

Je vindt natuurlijk wel recepten op internet die voorschrijven wat je moet gebruiken en hoe je dat doet, maar in de praktijk bestaat er geen eenduidig recept. Je gebruikt een of meerdere van de volgende ingrediënten: blokjes varkensvlees, chouriço (Portugese chorizo; dikwijls vers), kip, vis, en vooral garnalen en schelpdieren. Dat gecombineerd met ui, knoflook, tomaat, rode en groene paprika. In olijfolie natuurlijk, en met dragon, peterselie, witte wijn... Cataplana heet de pan, maar ook het gerecht.

Zoek op "receita cataplana" (recept cataplana) en ga naar afbeeldingen. Je vindt ook veel Youtubes, en je kan je zoekterm aanvullen met peixe (vis), lula (inktvis), polvo (octopus), mariscos (zeevruchten), carne de porco (varkensvlees) of frango (kip).
Zoete aardappel wordt ook veel gebruikt (batata doce).

Dezelfde pan, nu geopend.