Fast Food, Roadside Restaurants in the Automobile Age door John A. Jakle en Keith A. Sculle, uitgegeven in Baltimore in 1999 is een standaardwerk. Uitgever: de John Hopkins University, niet de eerste de beste.
Uit de ondertitel kunt u al afleiden dan Fast Food in den beginne heel wat anders was dan de MacDonald's naast de bioscoop van nu. Het begon met de motorfiets. Er waren twee redenen om er een aan te schaffen. Je kon je areaal vergroten, en je kon ook daar komen waar je op de fiets niet kon komen. Waar de marskramers te voet gingen omdat de paden te slecht waren om er te kunnen fietsen. Te zanderig, te veel kuilen en obstakels.
Dat was niet het gebied van de automobiel, maar die begon wel te verschijnen, en ook wat betaalbaarder te worden. Denk aan de T-Ford. Ook hier schafte je er een aan om je areaal te vergroten, én je kon meer meenemen. De essentie was dus méér klanten bezoeken, en dus dóórwerken. En je moest ook nog eten onderweg, of eten meenemen voor 's avonds. Drive In. Snel. Geen bestek maar uit de hand. Fast Food, en dat ontstond iets na 1920 in de VS, niet in de stad maar juist daarbuiten. Dikwijls gecombineerd met een ander nieuw fenomeen, het tankstation. Niks hapje in je vrije tijd.
Laat een ding duidelijk zijn. Vroeger was Fast food dus snel voedsel (in vergelijking met normale restaurants), want langs de weg tussen stad A en B voor mensen die op weg waren. Nu is Fast food iets ín die stad A of B. Snackbars. Niet "eten" maar snacken.
Een uitzondering op het verhaal hierboven: in Engeland had je in de steden fish and chips tenten voor arbeiders, sinds 1860. Er bestond een tent in Guiseley die op één dag in 1952 10.000 porties serveerde.
In de bibliografie van het boek Fast Food schreef ik "Historisch, culinair, economisch. Quick Service Restaurants langs de binnenwegen, gevolgd door dezelfde langs de doorgaande wegen, en die weer gevolgd door de grote ketens. Historisch waren dat hamburger-tenten zoals McDonald's, sandwich tenten, ijs-tenten, ontbijt-tenten, kippen-restaurants, seafood, pizza, taco, biefstuk-tenten en concept-tenten."
(Het is totaal onbegrijpelijk dat dit fenomeen niet ter sprake komt in het boek Trek, Eten onderweg - toen en nu.)
Het erg aardige boek Patatje Oorlog, het Grote Junkfoodboek van Chabot en Wind vertelt een heel ander verhaal. Fast Food in Nederland. De grote ketens, de snackbar's en de grote snack-fabrikanten. Wessanen, Mora...
Ik vond twee fouten. In het KFC recept ontbreekt dat je begint met het inwrijven van de kip met citroensap; KFC is hetzelfde als het klassieke Pollo Gloria. En varkenshart met sinaasappelsaus is niet Spaans maar Frans.
